Υπάρχει αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου της παραβατικότητας που εμφανίζεται στους νέους;

Ο Δήμος Πειραιά, σε συνεργασία με το ΚΜΟΠ – Κόμβος Εκπαίδευσης & Καινοτομίας ΑΜΚΕ (ΚΜΟΠ) και το Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ανάπτυξης & Καινοτομίας Ι.Κ.Ε. (ΙΝΕΠΑΚ),  εκπόνησαν μελέτη χαρτογράφησης στον Δήμο Πειραιά, προκειμένου να αναπτυχθούν προτάσεις πολιτικής για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του φαινομένου της παραβατικότητας που εμφανίζεται στους νέους.

Η ποσοτική αύξηση των κρουσμάτων νεανικής παραβατικότητας και η ταυτόχρονη ποιοτική διαφοροποίησή τους (υπό την έννοια ότι λαμβάνουν ολοένα πιο βίαιες και επικίνδυνες μορφές), καθιστούν επιτακτική την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων, οι οποίες θα λειτουργούσαν ανασταλτικά στην περαιτέρω ενίσχυση αυτού του ανησυχητικού φαινομένου και μεσοπρόθεσμα θα συμβάλλον στον περιορισμό και στην υποχώρησή του. Η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει ότι η τιμωρητική προσέγγιση δεν είναι η ενδεδειγμένη, καθώς δεν αντιμετωπίζει παρά μόνο το σύμπτωμα και όχι τις βαθύτερες αιτίες του προβλήματος. Είναι προφανές ότι πολύ αποδοτικότερη από την καταστολή είναι η πρόληψη, η οποία ιδανικά πρέπει να λαμβάνει τη μορφή παρεμβάσεων σε όσο το δυνατόν πιο πρώιμο στάδιο, έτσι ώστε να περιοριστούν τα περιθώρια ανάπτυξης ανεξέλεγκτων παραβατικών συμπεριφορών.

Έχοντας κατά νου όλα αυτά, η ανάπτυξη μιας συνεκτικής στρατηγικής για την όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του φαινομένου της παραβατικότητας που εμφανίζεται στους νέους θα μπορούσε να βασιστεί στους εξής κύριους άξονες:

  1. Εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση: Η επένδυση στην εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση είναι θεμελιώδης. Είναι διεθνώς παραδεδεγμένο ότι πολιτικές που ενισχύουν την πρόσβαση των νέων σε ποιοτική εκπαίδευση και εκπαιδευτικά προγράμματα ενδυναμώνουν τις δεξιότητές τους και μειώνουν τις πιθανότητες παραβατικής συμπεριφοράς.
  2. Υποστήριξη της νεανικής απασχόλησης: Προγράμματα που παρέχουν ευκαιρίες απασχόλησης στους νέους μπορούν να τους αποτρέψουν από την παραβατική συμπεριφορά. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να διαμορφωθούν πολιτικές για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την υποστήριξη των νέων ειδικά στα πρώτα βήματα της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας.
  3. Ανάπτυξη ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών: Η πρόσβαση των νέων σε υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης είναι κρίσιμη. Προγράμματα που διασφαλίζουν την πρόσβαση σε ψυχολογική υποστήριξη, προγράμματα καταπολέμηση της εξάρτησης, και προγράμματα αποκατάστασης μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που οδηγούν στη νεανική παραβατικότητα.
  4. Κοινωνική ένταξη και ανάπτυξη δεξιοτήτων: Προγράμματα που προωθούν την κοινωνική ένταξη των νέων, την ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας, επίλυσης συγκρούσεων και επικοινωνίας μπορούν να μειώσουν την παραβατικότητα.
  5. Καταπολέμηση της φτώχειας: Η φτώχεια είναι συχνά ένας από τους κυριότερους παράγοντες που οδηγεί τους νέους στην παραβατικότητα. Πολιτικές που προωθούν την κοινωνική δικαιοσύνη, την εύκολη πρόσβαση σε υγειονομική φροντίδα και στέγαση μπορούν να βοηθήσουν στην ανάσχεση του φαινομένου.
  6. Κοινότητες ανοιχτές στους νέους: Οι κοινότητες πρέπει να δημιουργήσουν προσιτά περιβάλλοντα για τους νέους, με προγράμματα αθλητισμού, πολιτιστικές δραστηριότητες και προγράμματα ενημέρωσης για τους κινδύνους της παραβατικότητας.
  7. Αντεγκληματικές πολιτικές που εστιάζουν στην πρόληψη: Η ποινική δικαιοσύνη πρέπει να εστιάσει στην αναστροφή των νέων παραβατών αντί να τους εξοστρακίζει από την κοινωνία. Πολιτικές που προωθούν την αναστροφή, την αποκατάσταση και την επανένταξη μπορούν να είναι αποτελεσματικές.
  8. Συνεργασία: Η αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας απαιτεί τη συνεργασία της κυβέρνησης, των οργανισμών περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, των σχολείων, των οικογενειών, των ίδιων των νέων, αλλά και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Πολιτικές πρέπει να προωθούν την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων μερών.

Η χαρτογράφηση εκπονήθηκε κατά την περίοδο 2/2023 – 8/2023, στο πλαίσιο της Πράξης: Δίκτυο Υπηρεσιών Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Διακρίσεων και Βελτίωσης της Ποιότητας Ζωής των Ευάλωτων και Ειδικών Ομάδων (μεταξύ των οποίων ΑΜΕΑ, Έφηβοι-Νέοι με υψηλό κοινωνικό κίνδυνο κ.λπ.), στον Δήμο Πειραιά.

Πληροφορίες για το έργο και τη χαρτογράφηση, μπορείτε να λάβετε, επικοινωνώντας:

 

Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.